Iedereen heeft wel van die opmerkingen die in je hoofd blijven hangen, als een oude melodie die je niet loslaat. Voor mij is dat zonder twijfel de zin: “Jij hebt je rijbewijs zeker bij de Klokzeep cadeau gehad!” Deze uitspraak heeft me mijn hele leven achtervolgd. Mijn vader, een man van weinig woorden maar scherpe observaties, gebruikte het steevast wanneer ik in zijn ogen een fout maakte achter het stuur. Of ik nu iets te abrupt remde, net iets te laat van rijstrook wisselde, of simpelweg niet snel genoeg reageerde op zijn aanwijzingen, het was zijn standaard manier om me vriendelijk doch duidelijk op mijn rijvaardigheid te wijzen.
Maar waar komt die uitspraak eigenlijk vandaan? Voor mij heeft het een nostalgische waarde, maar de oorsprong ligt ergens anders. De term ‘Klokzeep’ verwijst naar een iconisch Nederlands product: de bekende groene zeep die sinds 1902 wordt geproduceerd door de firma De Klok. Oorspronkelijk gevestigd in Heerde, heeft het bedrijf zich altijd gericht op duurzaamheid en eenvoud, waarden die nog steeds hoog in het vaandel staan. Klokzeep was een onmisbaar product in huishoudens en werd vaak cadeau gegeven vanwege de bruikbaarheid en de degelijke kwaliteit. Het werd door veel mensen gezien als een vertrouwd en degelijk product, een beetje zoals de Nederlandse rijvaardigheid zelf.
Maar hoe wordt een simpel stuk zeep gekoppeld aan iets als het rijbewijs? Dat heeft alles te maken met de perceptie van eenvoud. De uitdrukking suggereert eigenlijk dat iets waardevols – in dit geval een rijbewijs – bijna te eenvoudig en zonder moeite verkregen is, net zoals je een simpel stuk zeep zou krijgen. In de tijd dat mijn vader opgroeide, werd Klokzeep vaak bij speciale gelegenheden cadeau gedaan, en het idee dat je zoiets simpels als een rijbewijs bij je zeep zou krijgen, was dus een humoristische manier om iemands competentie te betwijfelen.
Onhandige manoeuvres in het verkeer
Ondanks dat mijn vader er altijd een luchtige grap van maakte, raakte de opmerking me altijd wel. Wie wil er nu horen dat hij of zij misschien niet de beste chauffeur is? Toch merkte ik dat ik, naarmate ik ouder werd, diezelfde opmerking in gedachten begon te gebruiken. Wanneer ik iemand in het verkeer een onhandige manoeuvre zie maken, hoor ik mijn vader in mijn hoofd. En voordat ik het weet, denk ik: “Die heeft zijn rijbewijs zeker bij de Klokzeep cadeau gehad.” Het is een manier geworden om een glimlach op mijn gezicht te toveren in situaties waarin ik me misschien zou kunnen ergeren.
Wat ik vooral waardeer, is dat deze uitdrukking me herinnert aan mijn vader en de tijden waarin hij me, op zijn eigen manier, leerde om een betere chauffeur te worden. Klokzeep mag dan wel uit de mode zijn en niet meer te koop zijn, net zoals vele ouderwetse uitdrukkingen en tradities, maar in mijn herinneringen blijft het een levendig symbool van mijn jeugd en de lessen die ik daaruit leerde.
Dus de volgende keer dat iemand je op een wat onhandige rijstijl wijst, of als je jezelf betrapt op een minder slimme manoeuvre, denk dan even aan die oude Klokzeep. Misschien hebben we ons rijbewijs inderdaad allemaal wel een beetje cadeau gekregen, maar is het aan ons om er in de praktijk wat van te maken.
Carriereswitch
Na een lange carrière in de IT, waar alles om innovatie en digitale technologie draaide, heb ik nu mijn ware passie gevonden als brocanteur. Vandaag was weer zo’n dag waarop ik besefte hoe gelukkig ik ben met deze keuze. Terwijl ik door een oude schuur vol antiek en curiosa snuffelde, stuitte ik op iets bijzonders: een originele verpakking van Klokzeep.
Het was een magisch moment, want ik gebruik al mijn hele leven de uitdrukking “je rijbewijs bij de Klokzeep cadeau krijgen” zonder ooit de zeep zelf in handen te hebben gehad. De nostalgie die dat met zich meebracht, was onbetaalbaar. Dit is precies waarom ik zo van mijn werk als brocanteur houd. Elke dag brengt nieuwe verrassingen en herinneringen aan vroeger, die me een diep gevoel van voldoening geven.
Jos Beckers
In onze webshop vind je de ouderwetse klokzeep in een prachtige vintage jaren ’60 verpakking.